Voet/ enkel klachten

Achillespees tendinopathie

Achillespees tendinopathie zijn veel voorkomende problemen, zowel bij topsporters als bij recreatieve sporters. De achillespees is essentieel voor een normale wandelgang en voor activiteiten die een krachtige of explosieve plantairflexie vereisen, zoals springen of sprinten.

Er wordt een onderscheidt gemaakt tussen mid-portional en insertie tendinopathie, het verschil zit hem in de locatie. Mid-portional wil zeggen ter hoogte van de ‘peesbuik’, insertie betekent ter hoogte van het bot waar de pees zich aan vasthecht. Vroeger dacht men dat de klachten veroorzaakt worden door een ontstekingsreactie. Uit onderzoek tijdens operatief verwijderd peesweefsel blijkt dat er geen ontstekingscellen te vinden zijn. Wel was de kwaliteit van de pees afgenomen en was de normale structuur van de pees veranderd.

​Symptomen

• Pijn rondom de achillespees of aanhechting op het hielbeen

• Pijn is geleidelijk ontstaan

• Vaak is er sprake van zwelling rondom de pees

• Ochtendstijfheid en startproblemen

• Directe druk op de pees of aanhechting is pijnlijk

• Klachten komen met name na het sporten. In een later stadium ook tijdens het sporten of zelfs continu in rust

​

​Factoren die van invloed kunnen zijn:

Intrinsiek | Afnemende doorbloeding bij het ouder worden | Overgewicht | Mannelijk geslacht  | Verminderde spierkracht en flexibiliteit kuitspier  | Voet vormafwijkingen

​Extrinsiek | Verandering trainingsintensiteit | Slechte looptechniek | Slecht schoeisel | Lopen op een glibberige ondergrond

Behandeling

Ten eerste moet er gekeken worden naar de oorzaak van de klacht. Waardoor is deze klacht ontstaan en hoe kan deze oorzaak aangepakt worden.

Er zijn onderzoeken gedaan naar diverse vormen van therapie om achillespees klachten te verhelpen. Zowel conservatieve als operatieve therapieën zijn onderzocht. Excentrische oefentherapie geeft momenteel de beste uitkomsten. Dit zijn oefeningen waarbij de spier en pees onder spanning in lengte toeneemt. Op het moment dat een conservatieve therapie geen verbetering laat zien kan er voor een operatie worden gekozen.

Binnen 12 weken conservatieve therapie moet er een duidelijke afname in pijn zijn en toename in activiteiten.

Hielspoor (Fasciopathia plantaris)

Fasciosis plantaris wordt gedefinieerd als een overbelasting blessure met als karakteristiek locale degeneratie van de fascia plantaris bij de aanhechting van de calcaneus (hielbeen), leidend tot noodzakelijke aanpassing van de sportbeoefening en/of medische behandeling.

Naast therapie is het noodzaak om een biomechanische analyse van voet/ enkel te laten maken tijdens stand en lopen. Na 10 weken moet er een aanzienlijke verbetering van pijn en functie aanwezig zijn

​

Symptomen

• Pijn aan de onderzijde van de voet

• Pijn tijdens lopen en staan

• Startpijn, pijn is erger nadat u een tijdje gezeten heeft

• Rekken van de peesplaat door de tenen naar u toe te trekken is vervelend/pijnlijk

​

Risicofactoren

• Overbelasting door sportbeoefening (duur, frequentie, intensiteit en parcours)

• Spierzwakte van bil, bovenbeen, onderbeen en voet musculatuur

• Verkorte kuitspier

• Structurele afwijkingen van de voet

• Beperkte gewrichtsmobiliteit

Behandeling

• Dagelijkse belasting omlaag (minder lopen en staan)

• Mobiliteit vergroten

• Rekken peesplaat en kuit musculatuur

• Aangemeten voetzooltjes

• Nachtspalk (bij chronische fasciopathie plantaris)

Fractuur

Een enkel kan op meerdere plekken breken. De enkel kan aan de buitenkant, binnenkant of achterkant breken of een combinatie hiervan. In de meeste gevallen breekt de enkel aan de zijkant (fibula) door een ernstige verzwikking of val.

In tegenstelling tot een gescheurde enkelband kan iemand met een gebroken enkel er vaak niet meer op lopen. Ook is er vaak een bloeduitstorting te zien. Drukken op de breuk doet erg zeer.

Na een lichamelijk onderzoek kan door middel van een röntgenfoto de plaats van de breuk worden vastgesteld

Behandeling

De meeste gebroken enkels worden door middel van gips behandeld. Dit duurt gemiddeld zo’n 6 weken. Daarna zal er geoefend moeten worden met de enkel om deze weer op het oude niveau terug te krijgen.

Een operatie vindt plaats op het moment dat de botten niet goed op elkaar aansluiten. Door de scheefstand van de botten gaan deze verkeerd aan elkaar groeien. De chirurg kan de bot stukken op de juiste manier plaatsen en deze met bijvoorbeeld een plaat vast schroeven. Het herstel na een ernstige breuk waarbij operatie nodig kan langer duren. Daarnaast is er een kans dat uw enkel niet meer zo wordt als dat het was voor het ongeluk.

​

Verstuiking

Een verstuiking, of ook wel een inversie trauma genoemd, is een veelvoorkomend letsel. De voet klapt naar binnen waardoor schade aan de buitenkant van het kapselbandapparaat kan ontstaan. In het beste geval is het trauma niet dusdanig gewelddadig geweest om ernstige schade toe te richten. Echter in 20% tot 50% van de gevallen leidt dit letsel in chronische pijn en/of functionele instabiliteit van de enkel. Geblesseerden blijven pijn en een onzeker gevoel ervaren en houden last van zwikklachten. De ernst van het letsel is afhankelijk van het inwerkende geweld dat heeft plaatsgevonden. Een inversie trauma kent dus meerdere gradaties. Na een trauma moment kan er ook schade van het kraakbeen in het gewricht ontstaan. Het is daarom van belang dat er een gerichte training wordt gevolg om een herhaling te voorkomen.

Symptomen

• Pijnlijke enkel tijdens belasten

• Pijn wanneer de voet naar binnen draait (inversie)

• Enkel kan gezwollen en/of blauw verkleurd zijn

• Gevoel van giving way (onzeker gevoel, opnieuw erdoorheen gaan)

​

Risicofactoren

• Eerder inversietrauma

• Sporten op ongelijke ondergrond

Behandeling

Een verzwikking herstelt over het algemeen vanzelf. Een fysiotherapeut kan het proces wat versnellen.

Het herstel kan worden onderverdeeld in 3 fases, de acute fase, proliferatiefase en remodelleringsfase .

Acute fase (0-5 dagen)

In deze fase ligt de nadruk op het beschermen van het weefsel en het voorkomen van extra schade.

Verder is het van belang dat de omliggende structuren die niet beschadigd zijn normaal belast blijven worden.

De fysiotherapeut kan in deze fase de enkel intapen zodat de gescheurde bandjes dicht bij elkaar blijven.

​Proliferatiefase (6-20 dagen)
Het lichaam is bezig om nieuw bindweefsel aan te leggen. Het nieuw aangelegde bindweefsel (collageen type 3) is niet sterk. Het is daarom belangrijk om in deze fase nog voorzichtig te zijn. Bewegen binnen de pijngrens is noodzakelijk om het nieuw aangelegde bindweefsel in de juiste trekrichting te leggen. Later zal dit bindweefsel worden vervangen door sterke bindweefsel (collageen type 1). De fysiotherapeut kan het enkelgewricht mobiliseren zodat het de oorspronkelijk beweeglijkheid terugkrijgt. Daarnaast zal deze met u oefeningen doornemen die het herstel bevorderen.

​Remodelleringsfase (20-40 dagen)

Tijdens deze fase wordt het weefsel gemodelleerd (omgevormd) tot zover dat mogelijk is in het oorspronkelijke weefsel. In deze fase zal het zwakke bindweefsel (collageen type 3) vervangen worden voor het sterke bindweefsel (collageen type 1). Het weefsel moet belast worden zodat het zich op deze belasting kan aanpassen. Door een geleidelijke toename van inspanning word het weefsel steeds sterker.

Aangezien veel mensen opnieuw door hun enkel gaan is het belangrijk om een training te volgen die deze kans verkleint.

​

Artrose

Vaak wordt gedacht dat artrose een ouderdomsziekte is, maar dit kan op elke leeftijd optreden. De kans op artrose wordt wel groter bij oudere mensen maar kan dus ook bij jonge mensen voorkomen.

In de meeste gevallen is de oorzaak van artrose onbekend, dit wordt ook wel primaire artrose genoemd. Risicofactoren zijn overmatig gebruik van het getroffen gewricht, vrouwelijk geslacht, toenemende leeftijd, overgewicht en erfelijkheid. Secundaire artrose treedt op als het gewricht getroffen wordt door bijvoorbeeld een trauma moment of jicht.

Artrose kenmerkt zich door een verminderde kwaliteit van kraakbeen, het wordt dunner en zachter. De belangrijkste functie van kraakbeen is wrijving verminderen tussen bewegende gewrichten. Het zorgt ervoor dat de botten in het gewricht soepel kunnen bewegen ten opzichte van elkaar en het functioneert als een soort stootkussentje.

Wat gebeurt er bij artrose?

In het gewricht komen twee botten bij elkaar. Om deze niet met elkaar in contact te laten komen zit er een laagje kraakbeen tussen. Bij artrose wordt het kraakbeen afgebroken. Na verloop van tijd gaan de botten over elkaar heen schuren. Het lichaam reageert hierop door meer bot aan te maken (osteofytvorming). Hierdoor wordt het gewricht breder en word de druk over een groter oppervlak verdeeld. Dit is pijnlijk en maakt het gewricht minder beweeglijk.

​Symptomen

• Pijnlijk gewricht, met name wanneer het in beweging komt

• Ochtendstijfheid

• Opstartproblemen (na een wat langere tijd van inactiviteit kost het moeite om op gang te komen)

• Crepitaties (krakend geluid)

• Zwelling

• Verminderde beweeglijkheid

Behandeling

Er is nog geen behandeling die het kraakbeen weer doet terug laten komen. Wel is het mogelijk om het kraakbeen dat er nog is zo gezond mogelijk te houden. Kraakbeen werkt als een soort spons. Op het moment dat het in beweging komt zuigt het zich vol met voedingsstoffen en worden de afvalstoffen afgevoerd. Dit verklaart ook waarom totale rust juist slecht voor het kraakbeen is.

Door regelmatig te bewegen met een lage belasting zoals fietsen, wandelen of zwemmen blijft het kraakbeen dat nog intact is zo gezond mogelijk. Verder is het belangrijk om de spieren rondom het aangedane gewricht te trainen. De spieren zorgen ervoor dat het gewricht stabiel blijft tijdens activiteiten en gaan zo de gevolgen van artrose tegen.

Op het moment dat bovenstaande behandeling geen verbetering geeft en de pijn steeds erger word, kan er gekozen worden voor een operatie. Denk bij een knie aan een kunstknie (knieprothese). Dit is een pijndempende behandeling en wordt vaak afgeraden wanneer de patiënt onder de 50 jaar is. De kans is namelijk groot dat de prothese later nog een keer vervangen moet worden.

​

Voorvoet (metatarsalgie)

Vaak wordt gedacht dat artrose een ouderdomsziekte is, maar dit kan op elke leeftijd optreden. De kans op artrose wordt wel groter bij oudere mensen maar kan dus ook bij jonge mensen voorkomen.

In de meeste gevallen is de oorzaak van artrose onbekend, dit wordt ook wel primaire artrose genoemd. Risicofactoren zijn overmatig gebruik van het getroffen gewricht, vrouwelijk geslacht, toenemende leeftijd, overgewicht en erfelijkheid. Secundaire artrose treedt op als het gewricht getroffen wordt door bijvoorbeeld een trauma moment of jicht.

Artrose kenmerkt zich door een verminderde kwaliteit van kraakbeen, het wordt dunner en zachter. De belangrijkste functie van kraakbeen is wrijving verminderen tussen bewegende gewrichten. Het zorgt ervoor dat de botten in het gewricht soepel kunnen bewegen ten opzichte van elkaar en het functioneert als een soort stootkussentje.

Wat gebeurt er bij artrose?

In het gewricht komen twee botten bij elkaar. Om deze niet met elkaar in contact te laten komen zit er een laagje kraakbeen tussen. Bij artrose wordt het kraakbeen afgebroken. Na verloop van tijd gaan de botten over elkaar heen schuren. Het lichaam reageert hierop door meer bot aan te maken (osteofytvorming). Hierdoor wordt het gewricht breder en word de druk over een groter oppervlak verdeeld. Dit is pijnlijk en maakt het gewricht minder beweeglijk.

​Symptomen

• Pijnlijk gewricht, met name wanneer het in beweging komt

• Ochtendstijfheid

• Opstartproblemen (na een wat langere tijd van inactiviteit kost het moeite om op gang te komen)

• Crepitaties (krakend geluid)

• Zwelling

• Verminderde beweeglijkheid

Behandeling

De behandeling is met name gericht om de druk ter hoogte van de middenvoetsbeentjes te verminderen. U kunt in dit geval denken aan het ondersteunen van de voorvoet door middel van een zooltje. Hoge hakken dragen wordt afgeraden om de druk te verminderen. Bij mensen met overgewicht wordt aangeraden om een traject te starten die u helpt om af te vallen. Hierdoor vermindert de druk die op de gewrichten plaatsvindt.

Platvoet (ples planus)

Een platvoet hoeft niet per definitie klachten te geven. Bij kinderen is het zelfs een normaal verschijnsel. Het mediale voetgewelf moet zich op deze leeftijd nog ontwikkelen. Een pathologische platvoet kan door meerdere afwijkingen veroorzaakt worden. Bij volwassenen en oudere mensen wordt een platvoet vaak veroorzaakt door bepaalde ziektes zoals reumatoïde artritis, artrose, neurologische aandoeningen en degeneratieve inzakking bij een niet goed functionerende pees aan de binnenkant van de enkel/voet.

​

Symptomen

• Pijn aan de binnenzijde van de enkel/voet (soms ook aan de buitenkant van de enkel als de voet erg scheef staat)

• Moeheid aan de binnenkant van de voet

• Zwelling bij belasten van de voet

• Slijtage aan één kant van de schoen

• Krachtverlies

Behandeling

De behandeling is gericht op de oorzaak van de platvoet. Bij reumatoïde artritis is het goed instellen van medicatie belangrijk. Verder kunt u denken aan het aanpassen van de belasting, aanmeten van steunzolen of orthopedische schoenen.

Tarsaal tunnelsyndroom

Bij het Tarsaal Tunnel Syndroom is er pijn in de voet door beklemming van een voetzenuw, de nervus tibialis. De zenuw loopt aan de binnenzijde van het onderbeen en voet. Tussen de hak en de enkel bevindt zich een stevige peesplaat die over de zenuw heen loopt. Op het moment dat deze ”tunnel” nauw wordt raakt de zenuw bekneld en geïrriteerd. Dit kan een branderige pijn in de voet geven. Het Tarsaal Tunnel Syndroom komt niet vaak voor en wordt daardoor vaak niet herkend.

​Symptomen

• Branderige pijn

• Tintelingen in de voet

• Mogelijk een doof gevoel

• Klachten kunnen verergeren bij het lopen en op de binnenkant staan van de voet

​

Behandeling

Op het moment dat de stand van de voet wordt gecorrigeerd door middel van een zooltje nemen de klachten vaak af. Verder kunt u denken aan medicatie die de ontsteking remt zoals Palmitoylethanolamide (PEA). Als laatste kan de tunnel chirurgisch worden opengemaakt om op deze manier meer ruimte te creëren.

​